Küçük Prens Ne Diyor?

  ‘’Kara ağaç gibi bağlıyım katı bir çağ bu!

    Her şey bir makine düzenine gidiyor’’

‘Erdem Bayazıt’

Grafikler; rakamları, rakam dizilerini, rakamlaştırılmış verileri yorumlamak için kullanılır. Evet tanım bu. Ekonomi biliminde de veri analizi için kullanılan en önemli araçtır grafikler. Grafikler bilimsel metotlarla ve belirli formüllerle davranışları hesaplanan bireyin bir süreç içerisindeki tepkisini rakamlara döker ve tahlilini ya da analizini yapar.

Davranışları birler ve sıfırlar arasında değişen, gelişen modern insan; bir ve sıfırdan nasıl ayrılabilir?

İnsan, bir ve sıfırlar arasında özgür müdür; hür müdür? Birler ve sıfırlar arasındaki insan için Küçük Prense kulak verelim;

‘’Küçük Prens: Peki beş yüz milyon yıldızı ne yapıyorsunuz?
İş Adamı: Beş yüz bir milyon altı yüz yirmi iki bin yedi yüz otuz bir. Ben ciddi bir adamım, hesabımı bilirim.
– Pekâlâ. Ne yapıyorsunuz onları?
– Ne mi yaparım?
– Evet.
– Hiç, onlara sahibim.
– Yıldızlara mı?
– Evet.
– Ama karşılaştığım kral da onlara…
– Kralların hiçbir şeyi yoktur. Onlar sadece yönetirler. Bu çok farklı bir şey.
– Peki, yıldızlara sahip olmak neye yarar?
– Beni zengin yapıyor.
– Peki zengin olunca ne oluyor?
– Daha başka yıldızlar varsa, onları da satın almağa.
Kendi kendine “Bu adamın verdiği cevaplar da ayyaş adamınkilere benziyor “dedi küçük prens. Ama yine de birkaç soru daha sordu.

– İnsan yıldızlara nasıl sahip olabilir ki?

– Bana aitler, çünkü bu fikir ilk benden çıktı.

– Bunu düşünmüş olmak onlara sahip olmak için yeterli bir neden mi?

– Elbette. Kimseye ait olmayan bir elmas bulduğunda, o senindir. Bir fikir ilk senden çıkarsa, gider patentini alırsın ve sana ait olur. Yıldızlar da benim, çünkü benden önce onlara sahip olmayı hiç kimse düşünmedi.”

– Evet, bu mantıklı “dedi küçük prens. “Peki onlarla ne yapıyorsunuz?

– Onları yönetiyorum. Onları sayıyorum ve tekrar sayıyorum. Beni sonuç ilgilendiriyor.

 Bu cevap küçük prensi tatmin etmemişti.

– Eğer ipek bir atkım varsa, onu boynuma dolar ve yanımda götürürüm. Bir çiçeğim varsa, onu koparır ve yanıma alırım. Ama siz yıldızları koparamazsınız!”

– Evet ama onları bankaya koyabilirim.

– O ne demek?

– Yani yıldızlarımın sayısını bir kâğıda yazar, kâğıdı bir çekmeceye kilitlerim.”

– Hepsi bu mu?

– Evet, bu yeterli.’’

Belki de modern dünyada veya günümüzde tekdüze yaşamın sebebi budur. Yani bir ve sıfırlara anlam yüklemek; grafikler üzerinden rasyonel davranışları ve süreçleri eklemek. Bir mağazanın, marketin, alışveriş merkezinin, bankanın müşterisi olarak tüketim davranışlarınızın veriler dahilinde yorumlanması satıcı gözünde segmente, belli bir sınıfa düşmek bizi daha iyisine daha fazlasına aramaya iter. İşte o zaman insan birbiri üzerinde tahakküme başlar. Duygusal etkileşim yerini rasyonel ve faydacı etkileşime bırakır. İnsan duygularıyla, duygusal etkileşim ile insandır. İnsan hisseder ve fiiliyata aksiyona geçer.

İnsan bir segmente girecek kadar aşağılık değildir!

Peki çalışan olarak bakalım; bir bankacı, market ya da alışveriş merkezi çalışanı, işyeri sahibi… Onlar da aynı grafiklere mahkûm. Performans hedefleri, bilançolar… Kaderleri bunlara bağlı; grafiklere bağlı üst segmente çıkma çabasıyla kurulu etkinlik ve verimlilik kavramları arasında tekdüze bir yaşam. Şairin deyimiyle;

‘’Dinleyin ey vakti duymak doruğuna varanlar
Falları grafiklerde bakılanlar siz de işitin…’’

Bir de grafik türleri var. Her grafiğin alanı ve konusuna göre kullanımı kolaylaştırır. İnsanlar da alanlarına göre bu grafikler gibi farklılaşır. Grafiklerin türleri olduğu gibi rasyonel insanın da türleri vardır.

Hepsinin amacında olduğu gibi etkinlik ve verimlik… Ekonominin temelinde grafiklerin amacında da bu vardır. Rasyonel verilerin analiz edilerek grafikler üzerinden etkinlik ve verimliği yakalamak. Verimsiz birinin işten çıkarılması yenisinin alınması. Ya da bir ürünün uzun vadeli seyri ve verimi üretimin durdurulması ya da arttırılması grafiklerden analiz edilerek yönetilir. Üretim imkanları, üretim kapasitesi de grafikler sayesinde hesaplanır.

Durmuş Ali TAMER

Dünya ve Türkiye’deki tüm gelişmelerden anında haberdar olmak için Telegram Kanalımıza abone olun.

https://t.me/politizasyon